Local Area Network (LAN) Nedir?

Dış bağlantılar olmaksızın, birden fazla makinenin birbiri ile doğrudan bağlantı halinde olduğu iletişim sistemine Local Area Network (LAN) denir. Bir modem veya router üzerine bağlanan cihazlar bir lokal ağ olarak tanımlanabileceği gibi, binlerce makinenin patchbay üzerinde kurulu olduğu ağlar da LAN olarak tanımlanır. Lokal ağlar dışarıya tamamen kapalı olabileceği gibi, gerekli yapılandırmalar yapılarak internet omurgası ile iç ağın birlikte kullanılması da sağlanabilir. LAN içerisinde rezerve edilen IP adresleri birbirleriyle farklı ağ protokolleri ile bağlantı kurabilirler. En yaygın LAN protokolü TCP-IP protokolüdür ki, internet omurgası da bu sistemi kullanır.

local-ag

Lokal Ağların Tarihçesi

İnternetin icadı Amerikan Savunma Bakanlığı’nın kurduğu bir lokal ağ ile başlar. Daha sonra ismine Intranet dedikleri bir kamu ağını kuran ABD, tüm devlet hizmetlerini bu ağın üzerine inşa ederek, tüm ulusun üzerinde iletişim kurabileceği bir sistemi geliştirir. Bu sistemin kısa zamanda globalleşecek bir sistem olduğu görüldükten sonra hızla değişen sistem global lokal ağımızın; yani internetin ortaya çıkmasını sağlar. Yani internet aslında devasa bir lokal ağdır.

Bilinen anlamda LAN, kablo ile yapılan bağlantı gibi isimlendirilir. Aslında bu tanım çok da yanlış değildir. LAN bağlantıları özel soketler ile ağ ara birimlerine ulaşan çok sayıda cihazın oluşturduğu ağdır. Wi-fi’ler ağlara göre daha stabil olmakla birlikte bağlı bulundukları yerden ayrılamazlar. Zaten bu sebeple isimlerine Lokal Ağ denir. Yalnız, günümüzde iletişim protokollerinin kablosuz hale gelmesi ile lokal ağların da kablosuz kurulumu mümkün olabilmektedir. Örneğin, bir kamu kurumu içerisindeki wi-fi sunucuya kablosuz ağ kartları ile bağlanan diğer makineler kablosuz bir lokal ağı oluşturabilir.

Lokal Ağların Görevi Nedir?

Lokal ağ, genel ağa erişebilmek için zorunlu bir sistemdir. Örneğin, evimizde kurulu olan modem bir ağ geçididir. Evin içerisindeki makinelerin; yani lokal ağa bağlı kullanıcıların dışarıya, internete bağlantısını sağlar. Kısaca özetlenecek olursa, bir lokal ağ olmaksızın dışarıya bağlanabilmek mümkün değildir. Yalnızca mobil cihazlar doğrudan internete bağlanabiliyor gibi görünür ancak burada da durum tam olarak böyle değildir. Her cep telefonu bağlı bulundukları baz istasyonundan IP alır ve bu baz istasyonu da aslında bir lokal ağ geçididir. Sadece adresleme bağımsız yapıldığından buraya bağlı kullanıcılar lokal ağ protokolleri ile birbirine bağlanamaz.

Kablolu veya kablosuz biçimde oluşturulan lokal ağlar; iletişim ücretine tabi olmaksızın kendi ağ araçları ile birbirine bağlanır ve tüm işlemleri senkronize olarak yapabilir. Ağa bağlı kullanıcılar ortak bir cihazı; örneğin yazıcıyı kullanabilir, birbirlerinin hafızalarına erişebilir ve hatta tek merkezden yönetilen bir ağ dahi kurulabilir. Pek çok kamu kurumunda, makinelerin çalışma sistemi bu şekilde çalışır. Kapsamlı bir örnek olarak; bankaların sahip oldukları dahili lokal ağları tüm ülkeyi kapaması gösterilebilir. Tüm şubelerin doğrudan iletişim içerisinde olduğu bu yapı, devasa boyutta bir lokal ağa örnektir.

URL Nedir?

URL yani Uniform Resource Locator, kısaca internet adresinin ismidir. Türkçe karşılığı ise Standart Kaynak Bulucu’dur. URL vasıtasıyla aranan kaynaklar bulunur. Tüm internet siteleri bir Standart Kaynak Bulucu’ya sahiptir. Standart Kaynak Bulucu’nun tüm tarayıcılarda doğru şekilde görünebilmesi için 2,083 karakterden az olması gereklidir. Standart Kaynak Bulucu’lar IP adreslerini değiştirerek insanların okuyabilmesi için bir metin haline getirir. Bir adres nasıl bulunuyorsa, internet siteleri de Standart Kaynak Bulucu’lar ile kolaylıkla bulunmaktadır.

url

URL’lerin 3 Ana Temeli

Standart Kaynak Bulucu’lar 3 ana bölümden oluşmaktadır. Bunlar, protokol, domain adı ve sayfanın yoludur.

https://www.kobisi.com/e-ticaret-paket-fiyatlari

Protokol: Standart olarak http:// ya da https:// şeklinde kullanılır. (s: “güvenli” demektir.)

Domain Adı: Web sitesinin insanlar tarafından okunabilen bölümüdür. Örneğin www.kobisi.com

Sayfa Yolu: Sayfanın yönlendiği yeri gösterir. https://www.kobisi.com/e-ticaret-paket-fiyatlari bu adreste e-ticaret-paket-fiyatlari sayfa yolu olmaktadır.

Standart Kaynak Bulucu’ların barındırdığı bu bilgiler Facebook, Twitter gibi sosyal medyalarda paylaşırken uzun kalabilir. Standart Kaynak Bulucu’yu kısaltmak için  http://goo.gl adresine giriş yapıp, kısalt seçeneğine tıklayarak kısaltma yapabilirsiniz.

İyi bir Standart Kaynak Bulucu, hem kişiler hem de arama motorları tarafından kolaylıkla bulunmayı sağlar. Dil bilgisi açısından doğru ve kolay okunabilen Standart Kaynak Bulucu ile daha iyi bir kullanıcı deneyimi sunabilirsiniz. Arama motorları sıralamaları oluştururken URL’leri de dikkate alır ve üstelik anahtar kelimelerinizi yerleştirebileceğiniz bir yerdir.

URL Konusunda Önemli Noktalar

  • Standart Kaynak Bulucu’lar mümkün olduğu kadar basit ve ilgi çekici tutulmalıdır. Bu kullanıcılar ve arama motorları için önemlidir.
  • Kısa ve net olmalıdır. URL’lerde kelimeleri ayırırken tire (-) kullanılabilir ancak alttan tire (_) ya da boşluk kullanmamalısınız.
  • Büyük harfler yerine küçük harfler kullanın.

Domain Name System (DNS) Nedir?

Domain Name System (DNS), Alan Adı isimlendirme sistemidir. İnternetteki her web sitesi kendisine ayrılmış bir IP adresine sahiptir. Kullanıcılar, internet sitelerine IP ezberlemek yerine Domain Name System ile kolaylıkla ulaşabilirler.

Örnek: 163.182.50.153 yerine kobisi.com domain adresini yazmak gibi.

dns

Domain Name System, 256 karaktere kadar uzanabilen host isimlerini IP’ye çevirmek için kullanılır. DNS aranılan Alan Adına karşılık gelen IP adresini arka planda kendisi tanımlar ve Alan Adı ile ilişkilenen servisleri bulunabilecek IP adreslerine dönüştürür.

DNS Yapısı

FQDN: Alan Adı sisteminde bir alan adının tamamıdır. Örnek: Kobisi-PC isimli bir  bilgisayarınız olsun. Kobisi-PC adlı bilgisayar tttm.com domain yapısı içerisinde olsun.

kobisi-pc.tttm.com bilgisayarın FQDN’dır.

Kök Sunucular:  Dünya’da 13 adet kök sunucusu bulunmaktadır. Sunucu adı -IP dönüşümünün başladığı yerdir.

TLD Sunucular: Alan Adının en son kısmıdır. Bu üst düzey uzantılar şirketin türü, sitenin bulunduğu ülke, sitenin bir hükümete mi veya okula mı vb. ait olduğunu tespit etmeye yarar.

TLD Örnekleri

.tv (Online Televizyon Dizileri ve Diğer Projeler)

.me (Kişisel Markalar)

.gov (Devlet Kuruluşları)

.com (Ticari Kuruluşlar)

.info (Bilgi Servisleri)

.edu (Eğitim Kurumları)

tr (Türkiye)

us (Amerika) vb.

İkinci Seviye Etki Alanı Sunucuları: Kişi veya kurumlara verilen etki alanı isimleridir. Örnek: “microsoft.com” vb.

Alt Etki Alanı (Subdomain): Alt domain adı anlamına gelmektedir. Örneğin kobisi.com ana domain iken blog.kobisi.com subdomain olmaktadır.

DNS Kayıt Türleri

Host(A) Record (Address Record): host ile IP eşleşmesi yapılır. Adres kayıtıdır. Host adını bir IP adresine yönlendirir.

MX (Mail Exchanger): Mail serverlarını tanımlamak için kullanılır. MX kayıtları, alan adınıza gelen e-posta iletilerinin hangi sunucuya yönlendirileceğinin bilgisini barındırır.

AAA (Address Record):  A kaydı ile aynı işi yapar. IP, V6 ile kullanılmak üzere tasarlanmış bir kayıttır

SOA (Start Of Autority): Tüm alanlar için ilk başta gelen kayıttır. Name Server, domain admin hesabına ait e-mail adres ve diğer sayaç bilgilerini içermektedir.

PTR (Pointer Record): IP adresinden isme yapılan eşlemedir. Yani 345.563.70.32 IP’ye sahip sitenin ismi nedir diye sorulursa PTR’ye bakılarak yanıtlanır.

TXT (Text): Bir text dosyasıdır. Belirli bir kaynağın, nerde olduğu ve sahipliği gibi açıklayıcı bilgileri içeren kayıttır.

CNAME (Canonical Name): Bir kullanıcının, web sitenizi nerede bulacağını belirleyen, Alan Adı sisteminde olan giriştir.

NS (Name Server): Alan Adınızın sorgulanmasında kullanılacak olan isim sunucularıdır.

DNS Sorgu Tipleri

DNS sorgu tipleri iki tiptir.

  • Özyinelemeli (Recursive) Sorgu: İstemci ile sunucu arasındadır. İstemcinin, ağ üzerinde herhangi bir kaynağa ya da internet sitesine bağlanmak için ip adresini DNS sunucusuna sorarken yaptığı sorgudur. DNS sunucusuna sorguyu yapıldığında; sunucu sorguyu alır, kendi kayıtlarıyla karşılaştırır veya diğer sunuculara sorarak cevabı iletir. Olumlu ya da olumsuz olarak Domain Name System tarafından mutlaka cevap dönülmelidir.
  • Tekrarlamalı (Iterative) Sorgu: Sunucu ile sunucu arasındadır. DNS sunucusu, istemcinin sorgusuna kendi veritabanından yanıt dönemiyorsa, İnternette veya yereldeki diğer DNS sunucularında bu IP’yi bulana kadar sorguyu yapar. Bu sorguyu alan DNS sunucusu kendi önbelleğine bakar ve IP adresini ya da o adresin bulunabileceği DNS sunucusunu cevap olarak geri döner.

Kullanım Şekillerine Göre DNS Yapıları

Önbellek Ad Sunucusu (Caching-Only Name Server): Üzerinde yalnızca DNS sunucusu kuruludur. İsim çözümleme işi önbellekte tutulur. Belirli aralıklarla güncellenen DNS yapısıdır.

İletici (Forwarder): DNS sunucusunun yetkili olduğu ağ üzerinde yaptığı tekrarlamalı sorgular boyunca geçen zamandan tasarruf etmek ve oluşan bant genişliği trafiğini azaltmak için sunucu başka bir DNS sunucusuna iletilebilir. İletildiği yeni sunucu istenilen IP adresini yetkili sunucu yerine bulur ve bildirir. Yetkili DNS sunucusunun, bilinmeyen IP adreslerini tekrarlamalı sorgulamak yerine, yönlendirildiği DNS sunucusuna özyinelemeli sorgu yapmasına “forwarding” (iletim) denir.