Domain Name System (DNS) Nedir?

Domain Name System (DNS), Alan Adı isimlendirme sistemidir. İnternetteki her web sitesi kendisine ayrılmış bir IP adresine sahiptir. Kullanıcılar, internet sitelerine IP ezberlemek yerine Domain Name System ile kolaylıkla ulaşabilirler.

Örnek: 163.182.50.153 yerine kobisi.com domain adresini yazmak gibi.

dns

Domain Name System, 256 karaktere kadar uzanabilen host isimlerini IP’ye çevirmek için kullanılır. DNS aranılan Alan Adına karşılık gelen IP adresini arka planda kendisi tanımlar ve Alan Adı ile ilişkilenen servisleri bulunabilecek IP adreslerine dönüştürür.

DNS Yapısı

FQDN: Alan Adı sisteminde bir alan adının tamamıdır. Örnek: Kobisi-PC isimli bir  bilgisayarınız olsun. Kobisi-PC adlı bilgisayar tttm.com domain yapısı içerisinde olsun.

kobisi-pc.tttm.com bilgisayarın FQDN’dır.

Kök Sunucular:  Dünya’da 13 adet kök sunucusu bulunmaktadır. Sunucu adı -IP dönüşümünün başladığı yerdir.

TLD Sunucular: Alan Adının en son kısmıdır. Bu üst düzey uzantılar şirketin türü, sitenin bulunduğu ülke, sitenin bir hükümete mi veya okula mı vb. ait olduğunu tespit etmeye yarar.

TLD Örnekleri

.tv (Online Televizyon Dizileri ve Diğer Projeler)

.me (Kişisel Markalar)

.gov (Devlet Kuruluşları)

.com (Ticari Kuruluşlar)

.info (Bilgi Servisleri)

.edu (Eğitim Kurumları)

tr (Türkiye)

us (Amerika) vb.

İkinci Seviye Etki Alanı Sunucuları: Kişi veya kurumlara verilen etki alanı isimleridir. Örnek: “microsoft.com” vb.

Alt Etki Alanı (Subdomain): Alt domain adı anlamına gelmektedir. Örneğin kobisi.com ana domain iken blog.kobisi.com subdomain olmaktadır.

DNS Kayıt Türleri

Host(A) Record (Address Record): host ile IP eşleşmesi yapılır. Adres kayıtıdır. Host adını bir IP adresine yönlendirir.

MX (Mail Exchanger): Mail serverlarını tanımlamak için kullanılır. MX kayıtları, alan adınıza gelen e-posta iletilerinin hangi sunucuya yönlendirileceğinin bilgisini barındırır.

AAA (Address Record):  A kaydı ile aynı işi yapar. IP, V6 ile kullanılmak üzere tasarlanmış bir kayıttır

SOA (Start Of Autority): Tüm alanlar için ilk başta gelen kayıttır. Name Server, domain admin hesabına ait e-mail adres ve diğer sayaç bilgilerini içermektedir.

PTR (Pointer Record): IP adresinden isme yapılan eşlemedir. Yani 345.563.70.32 IP’ye sahip sitenin ismi nedir diye sorulursa PTR’ye bakılarak yanıtlanır.

TXT (Text): Bir text dosyasıdır. Belirli bir kaynağın, nerde olduğu ve sahipliği gibi açıklayıcı bilgileri içeren kayıttır.

CNAME (Canonical Name): Bir kullanıcının, web sitenizi nerede bulacağını belirleyen, Alan Adı sisteminde olan giriştir.

NS (Name Server): Alan Adınızın sorgulanmasında kullanılacak olan isim sunucularıdır.

DNS Sorgu Tipleri

DNS sorgu tipleri iki tiptir.

  • Özyinelemeli (Recursive) Sorgu: İstemci ile sunucu arasındadır. İstemcinin, ağ üzerinde herhangi bir kaynağa ya da internet sitesine bağlanmak için ip adresini DNS sunucusuna sorarken yaptığı sorgudur. DNS sunucusuna sorguyu yapıldığında; sunucu sorguyu alır, kendi kayıtlarıyla karşılaştırır veya diğer sunuculara sorarak cevabı iletir. Olumlu ya da olumsuz olarak Domain Name System tarafından mutlaka cevap dönülmelidir.
  • Tekrarlamalı (Iterative) Sorgu: Sunucu ile sunucu arasındadır. DNS sunucusu, istemcinin sorgusuna kendi veritabanından yanıt dönemiyorsa, İnternette veya yereldeki diğer DNS sunucularında bu IP’yi bulana kadar sorguyu yapar. Bu sorguyu alan DNS sunucusu kendi önbelleğine bakar ve IP adresini ya da o adresin bulunabileceği DNS sunucusunu cevap olarak geri döner.

Kullanım Şekillerine Göre DNS Yapıları

Önbellek Ad Sunucusu (Caching-Only Name Server): Üzerinde yalnızca DNS sunucusu kuruludur. İsim çözümleme işi önbellekte tutulur. Belirli aralıklarla güncellenen DNS yapısıdır.

İletici (Forwarder): DNS sunucusunun yetkili olduğu ağ üzerinde yaptığı tekrarlamalı sorgular boyunca geçen zamandan tasarruf etmek ve oluşan bant genişliği trafiğini azaltmak için sunucu başka bir DNS sunucusuna iletilebilir. İletildiği yeni sunucu istenilen IP adresini yetkili sunucu yerine bulur ve bildirir. Yetkili DNS sunucusunun, bilinmeyen IP adreslerini tekrarlamalı sorgulamak yerine, yönlendirildiği DNS sunucusuna özyinelemeli sorgu yapmasına “forwarding” (iletim) denir.