VPN; ingilizcesi Virtual Private Network olan; türkçeye sanal özel ağ olarak geçen sistemdir. Kullanıcı bağlanmak istediği web ara yüzüne doğrudan değil, farklı bir sunucu üzerinden bağlanır. Bu aşamada kullanıcının bağlandığı nokta tespit edilemez. Sistem her ne kadar güvenlik maksadı ile icat edilmiş olsa da, kamu otoritelerince kısıtlanmış sitelerin ziyaret edilebilmesini de mümkün kılmaktadır.
VPN Nedir?
Teknolojinin gelişmesi ile birlikte internet ağ sağlayıcıları da gelişmektedir. Türkiye’de yapılan erişim engellerinden sonra VPN kavramı çok fazla duyulmaya başladı. İnternet erişimi kısıtlanan internet kullanıcıları ‘VPN (Sanal Özel Ağ) Nedir?’ araştırmaya başlamışlardır. VPN yani sanal özel ağ bulunmayan bir yerdeki fiziksel olarak var olan bir ağa internet kullanıcılarını uzaktan bağlamayı sağlamaktadır. Bulunan ülke içinde erişimi kısıtlanan veya engellenen sitelere, erişimi engelli olmayan ülkelerin sanal özel ağlarına bağlanmayı sağlayan bir çözüm yoludur.
VPN Nasıl Çalışır?
Kullanıcı web tarayıcısı ile herhangi bir siteye girmek istediğinde, o siteye ait alan adını adres çubuğuna yazar veya o alanın linkine tıklar. Global DNS sunucusu ile doğrudan bağlantı kurulması halinde kullanıcı, herhangi bir aracı olmaksızın bu siteye ulaşabilir. Ancak, VPN sistemi kullanılıyor ise kullanıcı VPN hizmetinin üzerinde açılan bir oturuma yerleşecek ve budan sonraki tüm işlemlerini kendi bilgisayarından değil, sanki o bilgisayardan yapıyor gibi davranabilecektir. Örneğin, Türkiye’deki bir kullanıcı, Londra’daki VPN sunucusu üzerinden hizmet alıyorsa, girdiği tüm sitelere bu kaynağın bilgileri iletilir. Ayrıca, bu kullanıcının girdiği siteler hattı izleyen yetkili birimlerce tespit edilemez. Zira kullanıcıya o siteler kendi isimleri ile değil, Londra’daki sunucunun değerleri ile görünecektir. Kullanıcının hat değerlerinde yalnızca VPN sunucusu üzerindeki trafik görünür ve verinin niteliği dahil olmak üzere hiçbir içerik tespit edilemez.
VPN Nasıl Kullanılır?
Şirket VPN’lerine bağlanmak için sistem yöneticilerine danışılmalıdır. Mobil cihaz, tablet veya bilgisayardan bağlanmak için cihazları gerekli güvenlik standartlarına getirmek gerekmektedir. VPN kurulumu bu işlemden sonra bağlantı otomatik olarak gerçekleşir. Diğer VPN türlerinde ise hizmet satın alınır ve sonra yazılım kurularak kullanılmaya başlanabilir. VPN servislerinin tümünün özel uygulamaları bulunduğu gibi, artık tüm işletim sistemleri el ile VPN kurulumu imkanı sunmaktadır. VPN tüm mobil cihazlar ve bilgisayarlarda kullanılabilir.
VPN Üzerinden İz Kaybettirilir Mi?
VPN servis sağlayıcıları her geçen gün daha görünmez bir sistem kurmak üzere çalışırlar. Kamu otoriteleri, özellikle bizim gibi ülkelerde hatları izleyebilmektedir. Amerika, Almanya, İngiltere ve Hollanda gibi ülkelerde hatların kamu dahil hiçbir otorite tarafından izlenmesi yasal olmadığından, bu ülkelerde VPN daha az kullanılan bir sistemdir. Ancak hala pek çok ülkede sınırlamalar ve izleme endişeleri nedeniyle VPN kullanılır. VPN sizi hiçbir işlem yapmıyormuşsunuz gibi elbette göstermez. Ancak, bağlandığınız siteler ve ne işlem yaptığınız yaptığını izlenemez. Siz VPN sunucusuna bağlı iken sadece bu sunucudan veri çekiyor gibi görünürsünüz ama veri içeriği şifrelenir. Yani verileriniz gizlidir. Ancak unutulmamalıdır ki, verilerin gizliliği, belli kanunların sınırları ölçeğindedir. Kanun dışı eylemler, uluslararası yasalar kapsamında gizliliğin ortadan kalması nedeniyle izlenebilir.
VPN Hizmet Ücreti
VPN, ilk bakışta ücretsiz bir hizmet gibi görünse de aslında durum pek de böyle değildir. VPN servisleri hizmet verebilmek için oldukça güçlü sunucular ve veri hatlarına sahip olmak durumundadır ki bun da ciddi bir maliyeti işaret eder. Sınırlı süre ile ve/veya sınırlı kapasite ve hızla ücretsiz VPN servisi verilmektedir. Doğrudan erişim alıyor gibi VPN kullanabilmek için ücretli servislere üye olmak gerekecektir.