İngilizce kökeni itibariyle protokol; süreçlerin belli bir prosedüre uygun biçimde ilerlemesini temin eden şartlar ve koşullar olarak tanımlanır. Bu bir bilgisayar ağının çalışma prensibi olabildiği gibi, bir işyerinde çalışma koşullarını da ifade edebilir. Ayrıca, protokol bir anlaşma olarak da tanımlanabilmektedir.
Bilgi Teknolojilerinde Protokol Kavramı
Protokol nedir? Konusunu tam olarak anlayabilmek için konu hakkında detaylı bir bilgiye sahip olunması gerekir. Protokol, yapılmış olan bir anlaşmaya eklemek için yapılan görüşmelerin kaydedilmiş olduğu yazılı belgeye verilen isimdir. Bilgi teknolojilerinde protokol kelimesinin karşılığı iletişim sisteminin çalışma prensibini ifade eder. Örneğin, internet bağlantısının protokolü IPV6 sistematiği ile TCP protokolü olabildiği gibi aynı işlemler IPV4 protokolü ile de sunulabilir. Aynı yapılar, yerel ağlar için de kullanılır. Günümüzde genellikle TCP ile iletişim kuruluyor olsa da geçmişte, Nowell, As400 ve benzeri birçok farklı iletişim sistemine ait farklı protokoller kullanılmıştır.
Erişim Protokolleri
Protokol sözlük anlamı itibariyle; “Yapılmış olan anlaşmanın daha kısa bir özetini gösteren belgedir”. Anlaşmanın hükümlerini uygulamak amacı ile kullanılır. Aynı zama da uygulamanın uzatılması ya da değiştirilmesi amacı ile de gerçekleştirilen anlaşmadır. Diplomatik dokümanlar için de gerçekleştirilen bir uygulamadır. Özel ilişkiler için karşılıklı olarak gerçekleştirilen görüşmelerde anlaşmanın konuşulmasına denir. Resmi törenler sırasında da resmi törene katılacak olan kişilerin uyacakları sırayı gösteren uygulamadır.
Bilgi teknolojilerinde de protokol terimi aslında benzer unsurlar için kullanılır. Yazılım bütünüyle matematiksel bir olgu olduğundan, tüm işlevler belli sınırlara tabidir. Bu sınırların belirlendiği kurallar silsilesine de protokol denir. Genellikle ağ iletişiminde ismi geçiyor olsa da, aslında tüm veri transferleri ve bilgi teknolojileri araçlarının çalışma prensibi protokollere bağlıdır. Bir sabit diskin nasıl çalışacağından, verinin hangi kanallarla aktarılacağına ve güvenlik sistemlerine kadar bilgisayarların tüm parametreleri protokollerle sevk ve idare edilir.
İnternet ve Veri Protokolleri
Protokol, keyfi uygulamaların olmamasını sağlamak için kullanılan kuralları ifade eder. Elbette bilgi teknolojileri keyfi olarak herhangi bir işlem yapamayacağı için, sistemin tüm bileşenleri protokollere bağlı olmak durumundadır. Bu noktada önemli olan husus, protokollerin doğru yapılandırılmış olmasıdır. Sistem doğru çalışabilmek için çakışan protokoller üzerinde değil, mükemmel kodlama ile servis vermelidir.
Özellikle web sitelerinin erişiminde farklı protokoller tercih edilebilir. Standart erişim alt yapısı kullanılabileceği gibi, cloud protokolleri tercih edilebilir ve sistem daha verimli çalışması için farklı protokol yazılımları ile desteklenebilir. Sunucu sistemleri ve veri aktarımını yapılandıran tüm kurallar protokolleri ifade eder.
Güvenlik Protokolleri
Verinin işlenmesi, saklanması ve aktarılması gibi güvenli tutulması da belli protokollerle mümkün olabilmektedir. Sistemin güvenlik kuralları ile donatılıp, bu sisteme giriş yapacak diğer sistemler ve kullanıcıların aynı protokoller üzerinden işlem yapmasını zorunlu kılma işlemine güvenlik protokolleri denir. Güvenlik protokolleri akışın önceden planlanan unsurlar ile devam etmesini zorunlu kılan prosedürlerdir.
Elbette sunucu ve hosting gibi sistemlerin yapılandırılması ileri düzeyde uzmanlık gerektirir. Hele ki, e-ticaret platformları gibi düzenli ve devamlı denetimde olması gereken zeminleri kullanıyorsanız, yapılandırmalarınızın mükemmel olması ve güncel tutulması gerekir. Bunu sağlamak için isterseniz kendi kuracağınız ve hosting hizmetlerini kendiniz sağlayacağınız web siteniz için bir IT uzmanı tedarik edebileceğiniz gibi, dilerseniz KOBİSİ ile çalışmaya başlayıp, tüm teknik konuları platformun yapmasını sağlayabilirsiniz.